1. ഉൽപ്പത്തി

ആധുനികാനന്തര സിനിമയിലെ വിശ്വവിഖ്യാത ചലച്ചിത്രകാരനാണ് ആന്ദ്രേ താർകോവ്സ്കി. അദ്ദേഹം 1979-ൽ സൃഷ്ടിച്ച റഷ്യൻ ചലച്ചിത്രമാണ് സ്റ്റോക്കർ. സ്റ്റോക്കർ എന്നാൽ വേട്ടക്കാരൻ അല്ലെങ്കിൽ ഏകാന്ത സഞ്ചാരിയായ സാഹസിക പര്യവേക്ഷകൻ അല്ലെങ്കിൽ നിഗൂഢ സ്ഥലത്തേക്കുള്ള വഴികാട്ടി എന്നൊക്കെ അർത്ഥമാക്കാം.

ശാസ്ത്രത്തിന്റെ നശീകരണശക്തിയും രാഷ്ട്രീയത്തിന്റെ ഹിംസാത്മക അധീശത്വവും സൈനീക വാഴ്ചയും സാമൂഹിക വിശ്വാസതകർച്ചയും കൊണ്ട് മനുഷ്യചിന്ത എരിതീയിലാവുമ്പോൾ ശാന്തിയും ആത്മീയ സ്വാതന്ത്ര്യവും തേടുന്ന മനസ്സിന്റെ വ്യഥയുടെ ലോകമാണ് താർകോവ്സ്കി ഈ ചിത്രത്തിൽ ആവിഷ്കരിക്കുന്നത്.

തികച്ചും വ്യത്യസ്തമായൊരു ഉപബോധ ഭൂമിക പ്രത്യക്ഷമാക്കുന്നു. ഓരോ ദൃശ്യവും അനന്യം. ബ്ളാക് ആൻഡ് വൈറ്റിന്റെ മൂർച്ചയേറിയ ദ്വന്ദ്വങ്ങൾ അർത്ഥതലങ്ങളെ ഉദ്വേഗക്കാഴ്ചയാക്കുന്നു.

ഏതോ രാജ്യത്തെ ഏതോ കാലത്തുള്ള അജ്ഞാത മേഖല. അവിടേയ്ക്കുള്ള പ്രവേശനം സൈന്യം നിരോധിച്ചിരിക്കുകയാണ്. അവിടെയുള്ള ദുർഗ്ഗത്തിലെ ഒരു മുറിയിലെത്തിയാൽ ആഗ്രഹങ്ങൾ സാക്ഷാത്കരിക്കപ്പെടും എന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു. അഭിലാഷങ്ങൾ സഫലമാക്കാൻ ആശിക്കുന്നവരെ ആ വാഗ്ദത്ത മേഖലയിലേക്ക് സ്റ്റോക്കർ കൂലിക്കു കൂട്ടിക്കൊണ്ടുപോകും. ആ യാത്ര സായൂജ്യത്തിന്റെതാവാം, നേട്ടങ്ങളുടേതാവാം, അല്ലെങ്കിൽ ജീവിത നഷ്ടത്തിന്റേതാവാം.

ഭാഗ്യ നിർഭാഗ്യങ്ങളുടെ സത്യം തേടി ഒരു ശാസ്ത്രജ്ഞനും സാഹിത്യകാരനും സ്റ്റോക്കറെയും കൂട്ടി അവിടേയ്ക്ക് സാഹസിക യാത്ര ചെയ്യുന്നു. മൂന്നു പേരും മൂന്നു ചിന്താവഴികളിലാണ്.

തത്വശാസ്ത്ര - മനഃശാസ്ത്ര - ദൈവശാസ്ത്ര വഴികൾ ! ശാസ്ത്രലോകവീക്ഷണത്തിന്റെയും കാവ്യസൗന്ദര്യ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെയും മതാത്മക അനുഭൂതിയുടെയും മൂന്നു വഴികൾ എപ്പോഴും സംഘർഷത്തിലുമാണ്. ചിലപ്പോൾ ഒത്തുതീർപ്പിലും.

ഓരോ നിമിഷവും തത്വചിന്തയുടെ ആഴത്തിലേക്ക് അനുനയിക്കുന്ന ബിംബകൽപ്പനകൾ. സംഭാഷണങ്ങൾ. സന്ദിഗ്ദ്ധതയുടെ അന്തരീക്ഷം. മാസ്മരികതയുണർത്തുന്ന നിറമില്ലാത്ത രൂപിമങ്ങൾ.

അവ പരമമായ, ധ്യാനാത്മകമായ നിശബ്ദതയുടെ ഭാഷയിൽ ഭൗതികവും അതിഭൗതികവുമായ ചോദ്യങ്ങൾക്കു ഉത്തരം തേടുന്നു. താർകോവ്സ്കിയുടെ ഈ ചലച്ചിത്ര ശൈലിയെ, സോഷ്യലിസ്റ്റ് സമൂഹത്തിൽ നിന്നുള്ള സാമൂഹിക – പ്രാതിഭാസിക - മനഃശാസ്ത്ര കലാചിന്ത എന്ന നിലയിൽ, സോഷ്യലിസ്റ്റ് സർറിയലിസം എന്നാണ് നിരൂപകർ വിശേഷിപ്പിക്കുന്നത്.