ഇരുപത്തിയഞ്ച് വർഷക്കാലത്തെ തന്റെ സിനിമാജീവിതത്തിൽ ആകെ ഏഴു ചിത്രങ്ങളാണ് ആന്ദ്രേ താർകോവ്സ്കി സംവിധാനം ചെയ്തത്. ഈ സൃഷ്ടികളിൽ ഓരോന്നിന്റെയും പിന്നിൽ യുദ്ധാനന്തര കാലഘട്ടത്തിൽ സോവിയറ്റ് സിനിമാ ലോകത്തെ നിയന്ത്രിച്ചിരുന്ന കമ്മിസാറുകൾ ഉണ്ടാക്കിവച്ച ധാരണകളേയും വ്യവസ്ഥകളെയും മറികടക്കാനുള്ള പലപ്പോഴും നീണ്ടുനിന്ന പോരാട്ടമുണ്ടായിരുന്നു. വേദനാപൂർണ്ണമായ ഈ അനുഭവമാണ് താർകോവ്സ്കിയെ പ്രവാസ ജീവിതത്തിലേക്ക് തള്ളിവിട്ടത്. അദ്ദേഹം സോവിയറ്റ് യൂണിയന്റെ ഔദ്യോഗിക സൗന്ദര്യശാസ്ത്രമായ സോഷ്യലിസ്റ്റ് റിയലിസത്തെ അപ്പാടെ നിരാകരിച്ചു. ഐസൻസ്റ്റീനിനെ പോലും തള്ളിപ്പറഞ്ഞ താർകോവ്സ്കി 'ദി എർത്ത്' എന്ന കാവ്യഗുണമുള്ള ചിത്രത്തിന്റെ രചയിതാവായ ഡവ്ഷങ്കോ തുടക്കമിട്ട ചലച്ചിത്ര വീക്ഷണത്തിൽ നിന്നാണ് പ്രചോദനമുൾക്കൊണ്ടത്. ഭൗതിക തലത്തിലുള്ള സംഘർഷങ്ങളല്ല താർകോവ്സ്കിയെ പ്രധാനമായും ആകർഷിച്ചത്. മറിച്ച് അദ്ദേഹത്തിന് വിഹ്വലത പകർന്നത് മനുഷ്യന്റെ ആത്യന്തിക പ്രശ്നങ്ങളാണ്. സാമൂഹ്യാവസ്ഥയെക്കാൾ കൂടുതലായി മനുഷ്യാവസ്ഥയെ സംബന്ധിക്കുന്ന ആധികളാണ് അദ്ദേഹം പ്രേക്ഷകരുമായി പങ്കിട്ടത്. താർകോവ്സ്കിയുടെ സിനിമകളിലെ കേന്ദ്ര കഥാപാത്രങ്ങൾ തങ്ങളെ മഥിക്കുന്ന സമസ്യകൾക്കുള്ള ഉത്തരം തേടി അലയുന്നവരാണ്. അദ്ദേഹത്തിന്റെ അവസാനത്തെ ചിത്രമായ 'സാക്രിഫൈ’സിൽ എത്തുമ്പോൾ ദാർശനികമായ ഈ അന്വേഷണം മനുഷ്യ സംസ്കാരത്തെ കാത്തിരിക്കുന്ന ദുർവിധിയെ സംബന്ധിച്ചുള്ള നാശപ്രവചനത്തിൽ ചെന്നുമുട്ടുന്നു. ഈ സിനിമയുടെ അവസാന ഭാഗത്ത് വീട് കത്തിയെരിയുന്ന ദൃശ്യത്തിൽ ഉൾച്ചേർന്നിട്ടുള്ള പ്രതീകാത്മകമായ ധ്വനികൾ ആർക്ക് മറക്കാൻ കഴിയും?

റഷ്യയിൽ ഗോർബചെവ് തുടക്കം കുറിച്ച പുതിയ യുഗപപിറവി കാണാൻ വിശ്വചലച്ചിത്രകാരനായി അറിയപ്പെട്ട താർകോവ്സ്കി കാത്തുനിന്നില്ല. എന്നാൽ താർകോവ്സ്കിയുടെ മരണത്തിനു ശേഷം (1986) അദ്ദേഹത്തിന്റെ സിനിമകൾ റഷ്യയിൽ വ്യാപകമായി പ്രദർശിപ്പിക്കപ്പെടുകയും റഷ്യൻ ഗവർമെന്റ് രാജ്യത്തിന്റെ പരമോന്നത ബഹുമതിയായ ലെനിൻ പ്രൈസ് നൽകി അദ്ദേഹത്തെ ആദരിക്കുകയും ചെയ്തു.

സാബു ശങ്കർ ഇവിടെ ഒരുക്കൂട്ടിയിട്ടുള്ളത് സാധാരണ അർത്ഥത്തിലുള്ള ഒരു തിരക്കഥയല്ല. 'സ്റ്റോക്കർ' എന്ന സിനിമയിലെ ഓരോ ഫ്രെയിമും സൂക്ഷ്മമായി പിന്തുടർന്നതിനുശേഷം അതിലെ സംഭാഷണങ്ങളും ദൃശ്യസൂചനകളും ചേർത്തുപിടിച്ച് തയ്യാറാക്കിയ ഒന്നാണ് ഒരു നോവൽ പോലെ വായിച്ചുപോകാവുന്ന ഈ കൃതി. ഉയർന്ന പാരായണക്ഷമതയാണ് ഇതിന്റെ അടയാളമുദ്ര.